Het persoonlijk geweten
“Het vasthouden aan het persoonlijk geweten is vaak de grootste belemmering, om te leven in overeenstemming met de Tao.”
In ons dagelijks leven maken we continu keuzes, groot en klein. Deze keuzes worden vaak geleid door een innerlijke stem die ons vertelt wat goed of fout is. Deze stem, het persoonlijke geweten, speelt een cruciale rol in hoe we onszelf en de wereld om ons heen ervaren. In deze post leggen we je uit wat het persoonlijk geweten is, hoe het werkt en welke invloed het heeft op ons leven.
Wat is het Persoonlijk Geweten?
Het persoonlijk geweten is een innerlijk mechanisme dat ons helpt om te verbinden met onze familie maar ook met alle andere systemen waar we deel vanuit maken. Het persoonlijk geweten werkt vaak onbewust. Wanneer we iets doen dat in strijd is met de normen en waarden van de groep, ervaren we schuldgevoelens of ongemak. Als we niet handelen naar de regels riskeren we buiten te worden gesloten, omdat vanuit ons instinct om buiten gesloten worden van de groep de kans om te overleven verkleind, zullen we er alles aan doen om ons aan te passen aan de geldende normen en regels van het systeem waar we deel van uit maken.
Het geweten is echter niet altijd objectief. Wat voor de een juist voelt, kan voor de ander verkeerd zijn. Dit komt doordat ons geweten sterk wordt beïnvloed door de context waarin we zijn opgegroeid en de overtuigingen die we hebben ontwikkeld.Het functioneert als een moreel kompas en wordt gevormd door drie aspecten:
Binding
Orde
Balans
Binding
Binding binnen het persoonlijk geweten betekend simpel wel erbij horen of niet. Het persoonlijk geweten stuurt ons vaak richting verbondenheid met anderen. We voelen ons schuldig wanneer we de band met onze familie, vrienden of gemeenschap dreigen te verbreken. Dit kan leiden tot keuzes die misschien niet bij ons passen, maar die voortkomen uit een diepgewortelde behoefte om erbij te horen.
Orde
Om je veilig te voelen heb je kaders nodig, die worden bepaald door de sociale regels van het systeem waar we in opgroeien. Als we binnen de grenzen van die kaders ons bewegen dan voelen we ons veilig en onschuldig, gaan we over die grenzen heen dan is er angst voor de gevolgen en ontstaat er een schuldgevoel.
Balans
In het persoonlijke geweten kan je balans onderscheiden in een gelijkwaardige relatie tussen volwassenen en deze tussen ouders en hun kinderen. In de eerste gaat het over een juiste balans tussen geven en nemen. In de tweede kan een kind alleen maar aannemen dat wat de ouders te geven hebben.
Het Persoonlijk Geweten in Relaties
In relaties speelt het geweten een belangrijke rol. Het bepaalt hoe we met anderen omgaan en hoe we conflicten oplossen. Wanneer we ons bewust zijn van onze eigen normen en waarden, kunnen we beter begrijpen waarom we op een bepaalde manier reageren. Tegelijkertijd kunnen we meer begrip opbrengen voor de perspectieven van anderen.
Een voorbeeld: Stel dat je bent opgegroeid in een omgeving waarin eerlijkheid hoog in het vaandel staat. Je geweten zal je waarschuwen wanneer je overweegt iets te verzwijgen of te verdraaien, zelfs als dit lijkt om een klein detail. Dit kan conflicten veroorzaken als je te maken hebt met iemand die eerlijkheid op een andere manier interpreteert.
De Grenzen van het Persoonlijk Geweten
Hoewel het persoonlijk geweten ons richting geeft, is het belangrijk om te beseffen dat het niet onfeilbaar is. Soms kan ons geweten worden beperkt door oude overtuigingen die niet meer passen bij wie we nu zijn. Daarnaast kan het geweten worden beïnvloed door externe druk, zoals sociale verwachtingen of groepsdynamiek.
Om het persoonlijk geweten te blijven ontwikkelen, is zelfreflectie essentieel. Stel jezelf vragen zoals:
Waar komen mijn normen en waarden vandaan?
Welke overtuigingen dienen mij nog, en welke mag ik loslaten?
Hoe kan ik mijn keuzes afstemmen op mijn diepste waarheid?
Het Persoonlijk Geweten en Systemisch Werk
Binnen systemisch werk wordt het persoonlijk geweten vaak onderzocht in relatie tot het collectieve geweten van een systeem, zoals een familie of organisatie. Soms kan ons persoonlijke geweten botsen met de ongeschreven regels van het systeem waartoe we behoren. Dit kan innerlijke conflicten veroorzaken, zoals loyaliteitsgevoelens naar familie versus de wens om je eigen pad te volgen.
Door systemisch werk krijg je inzicht in deze dynamieken en kun je ontdekken hoe je trouw kunt blijven aan jezelf zonder verbinding met anderen te verliezen.
Het begrijpen van je persoonlijk geweten helpt je om bewuster te leven. Het stelt je in staat om keuzes te maken die in lijn zijn met jouw waarden en om verantwoordelijkheid te nemen voor je acties. Dit leidt niet alleen tot meer innerlijke rust, maar ook tot authentieke verbindingen met anderen.
